Herengracht 168 Het Witte Huijs

Philips en Justus Vingboons 

• Herengracht 168  (Philips)
   

• Herengracht 237  (Philips)
   

• Herengracht 257  (zeer waarschijnlijk Justus)
   

• Herengracht 258  (Philips)
   

• Herengracht 364 - 366 - 368 - 370   (Philips)
   

• Herengracht 386   (Philips)
   

• Herengracht 390   (waarschijnlijk Justus)
   

• Herengracht 392   (waarschijnlijk Justus)
   

• Herengracht 400  - 402 - 404 - 406 - 408  (waarschijnlijk Justus)
   

• Herengracht 412   (Philips)
   

• Herengracht 450   (Philips)
   

• Herengracht 466   (Philips)
   

• Keizersgracht 319  (Philips)
   

• Keizersgracht 577  (Philips)
   

• Kloveniersburgwal 29  Trippenhuis (Justus)
   

• Kloveniersburgwal 77  (Philips)
   

• Kloveniersburgwal 95  (Philips)
   

Philips Vingboons(1607-1678)

Philips Vingboons of Philiphus Vinckebooms (Amsterdam, circa 1607 – begraven Amsterdam, 2 oktober 1678) behoort tot de school van Jacob van Campen, het Hollands classicisme. Vingboons is vooral actief in zijn geboortestad Amsterdam en waarschijnlijk een van de eerste architecten, die van zijn werk kan leven. Hij is Rooms-katholiek, waardoor hij geen overheidsopdrachten kan krijgen.

Leven en werk

Hij is een van de tien kinderen van de Mechelse schilder David Vinckboons[1576-1632] die zich in Amsterdam heeft gevestigd als kaartenmaker en koopt na zijn huwelijk met Agneta van Loon[†1668] in 1611 het huis Anthoniesbreestraat 64. Philips is opgegroeid in dit huis, dat achter het Trippenhuis ligt. Bijna de hele familie tekent, schildert of graveert en Johannes Vingboons is een ook belangrijk cartograaf. Philips  start als schilder en studeert later de klassieken, carthografie, wiskunde en architectuur - bij de stadsbouwmeester Jacob van Campen. In 1645 trouwt hij met Petronella Questiers en koopt in 1668 het huis Raamgracht 21 waar hij in 1678 ook overlijdt.

Philips Vingboons wordt wel de uitvinder van de Amsterdamse halsgevel genoemd. De oudste halsgevel van Amsterdam, Herengracht 168 uit 1638, is door hem ontworpen. De Kloveniersburgwal 95 uit 1642, één van de fraaist geproportioneerde stadspaleizen in classicistische stijl in Amsterdam. Philips Vingboons is op het hoogtepunt van de macht en rijkdom van Amsterdam, halverwege de 17e eeuw, de belangrijkste architect van Amsterdam; hij leidt ook de uitvoering van het bouwwerk. Vingboons ontwerpt vooral woonhuizen omdat hij vanwege zijn katholieke geloof niet in aanmerking komt voor opdrachten van de stad.

In 1648 en 1674 verschijnen boeken met ontwerptekeningen van Philips Vingboons ("Afbeeldsels"), waardoor we nu een goed beeld van het werk van deze voor Amsterdam zo belangrijke architect hebben. Met zijn vier broers, waaronder de minder bekende architect Justus Vingboons, vormen ze samen een bedrijf. De opdrachten komen van de vermogende regenten en kooplieden in Amsterdam, voor hun woonhuizen aan de nieuwe grachtengordel rondom de oude stad. Bovendien ontwerpt hij voor adellijke families en het stedelijk patriciaat ook een aantal buitenplaatsen aan de Vecht en in de nieuwe polders in Holland.

De zogenaamde Vingboonsgevel is in de periode van het Hollands Classicisme (1640-1665) op grote schaal nagebootst. Op eenvoudiger huizen verschijnt een pilaster-halsgevel, eenvoudig uitgevoerd in baksteen met enkele sobere ornamenten. Dit type wordt wel een Vingboons-imitatie genoemd.

Na zijn overlijden is hij in de Oude Kerk begraven, evenals veel van zijn familieleden. Hij rust daar sinds 2 oktober 1678 in het stille graf nr 311, in de 'Zuiderzijbeuk', onder de naam Philippus Vinghboons.

Justus Vingboons (ca. 1620-ca. 1698)

Hij is de broer van de veel meer bekende architect Philips. Justus bouwde net als zijn broer in de stijl van het Hollands Classicisme. Vingboons werkt van 1653 tot 1656 in Zweden en voltooide in Stockholm het Riddarhuset. Zijn belangrijkste werk is Kloveniersburgwal 29, het Trippenhuis, waarin het Hollandse Classicisme zijn zuiverste en rijkste uitdrukking vindt. De geheel zandstenen gevel is zeer rijk gedetailleerd en heeft acht kolossale Korinthische pilasters met cannelures: een unicum voor een woonhuis.

Bekende bouwwerken van Philips Vingboons

• Herengracht 168 (1638), de frontons boven de vensters zijn in de 18e eeuw, bij het vergroten van de ramen, verwijderd
• Singel 282-286 (1639), het grote fronton boven het midden is verwijderd
• Keizersgracht 319 (1639), ingang met poortje in middentravee ,ingang later verplaatst naar rechtertravee
• Singel 548 (1639/42), huis-Huydecoper. In 1943 getroffen door een neergestorte bommenwerper. Delen van de gevel liggen thans opgeslagen in depot.
• Oude Turfmarkt 145-147 (1641/43), de voorgevel van het rechterhuis is in de 19e eeuw vernieuwd.
• Kloveniersburgwal 95 (het Poppenhuis, 1642), let op de fraaie Korinthische orde naar Vignola; de ingang in de middentravee is in de 19e eeuw verdwenen.
• Huurhuizen van het Sint Pietersgasthuis, Oude Turfmarkt (1643/45), in de 19e eeuw in gebruik door De Nederlandsche Bank, nu het Allard Pierson Museum: de meeste van de negen huurhuizen zijn in de 19e eeuw gesloopt, maar drie huizen staan er nog, zoals Oude Turfmarkt 129, echter zonder topgevels.
• Rokin 95 (1646), topgevel aan insnijdend dak verwijderd. 
• Kloveniersburgwal 77 (het Huis Bambeeck ook genaamd "De Star of De Ster", 1650), merk op dat deze gevel een pilaster in het midden heeft, ongebruikelijk in de klassieke architectuur. De eerste Joodse advocaat in Nederland, Jonas Daniël Meijer woonde hier in de 18e eeuw.
• Oudezijds Voorburgwal 316 (de Ladder Jacobs, 1655).
• Buitenplaats Gansenhoef (ca. 1655) langs de Vecht bij Maarssen.
• Buitenplaats Het Nijenhuis bij Diepenheim in Overijssel (1655), het middelste gedeelte is nog goed herkenbaar, in de 19e en 20e eeuw zijn op alle hoeken torens gebouwd.
• Herengracht 362-364 , Herengracht 366 en Herengracht 368 (de Cromhouthuizen, 1660/62), de stoep van Herengracht 364 is weggehaald. 
• Singel 460 (Neurenberg / Odeon, 1662), de stoep is opgeheven (de ingang is naar de begane grond verplaatst). 
• Herengracht 450 (Huis Deutz, 1663), dak verhoogd en gewijzigd in 1922; de hier toegepaste stijl loopt vooruit op de zogenaamde strakke stijl van Adriaan Dortsman. 
• Herengracht 386 (1663/65), de stoep is opgeheven (de ingang is naar de begane grond verplaatst).
• Keizersgracht 577 (1664/65), het grote fronton is verwijderd.
• Herengracht 412 (1664/67), de ingang is hier altijd op de begane grond geweest.
• Herengracht 466 (1669), verbouwd in 1858 (onder andere vensters veranderd), ingang opgeheven en verplaatst naar in stijl bijgetrokken hoekhuis in 1904.
• Vechtvliet bij Breukelen (circa 1670).
• Wevershuizen Noortsche Bos in de Weteringbuurt (1670/71), slechts een deel van de 211 gebouwde woningen bestaat nog, bijvoorbeeld 3de Weteringdwarsstraat 33 en Weteringstraat 19. Een nog bestaand origineel blok van vier wevershuizen dat de (achter)tuin deelt betreft 2e Weteringdwarsstraat 66 en 68 met 3e Weteringdwarsstraat 29 en 31.
• Schuilkerk Sint Johannes en Ursula, Begijnhof (1671/72).
• Nieuwe Toren (1649) in Kampen.
• De bovenste poort van Kasteel Bentheim in Bad Bentheim.
  
  

Justus Vingboons (ca. 1620 - ca. 1698)

Justus Vingboons (Amsterdam, circa 1620 – circa 1698) behoort, net als zijn broer Philip, tot de school van Jacob van Campen, het Hollands classicisme. Maar Justus is, behalve in zijn geboortestad Amsterdam, ook lange tijd actief in Zweden.

Hij is de broer van de veel bekendere architect Philips Vingboons en de zoon van David Vinckboons. Justus werkt van 1653 tot 1656 in Zweden en voltooid in Stockholm het Riddarhuset. Daar heeft hij vermoedelijk ook de Trippen leren kennen en heeft hij de opdracht gekregen voor zijn belangrijkste werk in Nederland, de Kloveniersburgwal 29, het Trippenhuis. Daarin vindt het Hollandse Classicisme zijn zuiverste en rijkste uitdrukking. De geheel zandstenen gevel is zeer rijk gedetailleerd en heeft acht kolossale Korinthische pilasters met cannelures: een unicum voor een woonhuis.

Ook Justus is na zijn overlijden in de Oude Kerk op 2 september 1698 begraven, in de Huiszittenmeesterkapel graf nr. 15.

Bekende bouwwerken van Justus Vingboons

• Stockholm, Riddarhuset (het Ridderhuis) (1641-1647) ontworpen door een Franse, Duitse en de Nederlandse architect, Justus Vingboons
• Kloveniersburwal 29, het Trippenhuis (1660-1662)
• Herengracht 257 (1661), het wordt toegeschreven aan Justus
• Herengracht 390 (1665), het wordt toegeschreven aan Justus
• Herengracht 392 (1665), het wordt toegeschreven aan Justus

(Bron Wikipedia.nl,  archipedia - architectenweb.nl)