Andriessen, Christiaan ]1775-1846]

Christiaan Andriessen Zelfportret RP-T-FM-342

Portret van Christiaen Andriessen die een portret van Izaäk Riewert Schmidt schildert. Dit portret is gemaakt door Hendrik Willem Caspari. Collectie Rijksmuseum RP-T-FM-342

Christiaan Andriessen [1742 - 1819]

 

Keizersgracht 751 (woning)

 

Herengracht 338 (les geven)

 

Herengracht 548 (les geven)

 

Herengracht 571 (les geven)

 

Christiaan Andriessen (Amsterdam 14 januari 1775 – 10 november 1846) is een tekenaar/ schilder. Hij is de zoon van Jurriaen Andriessen, een bekende behangschilder, tekenaar en docent aan de Stads Teekenacademie. Hij heeft, naast een opleiding aan de Stads Teekenacademie ook een opleiding in Düsseldorf gevolgd in 1805. Hij schildert, net als zijn vader,  in huizen en maakt landschappen en stadsgezichten. Andriessen geeft ook les aan kinderen van gefortuneerde ouders, zoals de familie Vereul aan de Keizersgracht 571, waar hij aan de vier oudste zonen lesgeeft.

Een panorama van Amsterdam van zijn hand is in zijn tijd erg bekend, maar waar het is gebleven weten we niet. Het is een panorama gemaakt rond 1842 op acht bladen van elk ongeveer 85 bij 65 centimeter, die in een halve cirkel op een grote tafel worden opgesteld. Hiervan is alleen de schets bewaard gebleven.

 

Hij heeft ook enkele schilderijen naar exposities gestuurd, maar zijn er geen schilderijen van hem bewaard gebleven.

 

Waar woonde hij?

Zijn vader, Jurriaan Andriessen trouwt in 1770  met Aletta Noordsieck en uit dat huwelijk worden vier kinderen geboren, in 1771 Johannes Christoffel, in 1772 Johanna, Christiaan in1775 en Dorothea in 1776. Kort na de geboorte van de jongste sterft de oudste, Johannes, en op 27 december wordt hij uit het sterfhuis op de Bloemgracht ten grave gedragen op het Karthuizer Kerkhof. Later verhuist het gezin vader, moeder met Naatje, Chris en Doortje naar het Roeterseiland en daar groeien de kinderen op. Als Dorothea in 1796 met de Doopsgezinde acteur-boekverkoper Coenraad van Hulst in het huwelijk treedt, wonen de Andriessens al aan deBinnen-Amstel, waarschijnlijk op het tegenwoordige nummer 95. Daar vinden we het gezin in 1805, met een huur van ƒ 700,- per jaar. Waarschijnlijk wonen ze daar nog in 1810. In 1812 woont de familie op de Keizersgracht 751 met de schilder De Lelie als buurman op 749. De huur bedaagt daar ƒ 400,- per jaar. In dat huis sterven de ongetrouwde oom Anthony Andriessen in 1813 en de ongetrouwde tante Dorothea Andriessen in 1815. In 1816 verhuist het gezin nogmaals, nu naar Amstel 298, waar de huur  ƒ 350,- per jaar is. Daar sterft Jurriaan op 31 juli 1819.

 

Christiaan is dikwijls afwezig. Zo verblijft hij o.a. lange tijd in Kleef. Maar wanneer hij in Amsterdam is woont hij, als ongetrouwde zoon , , bij zijn ouders, net als zijn zuster Johanna. Na de dood van zijn vader blijft het drietal nog lang voor elkaar gespaard. Pas in 1838 sterft de moeder op de leeftijd van bijna 90 jaar. Zij woont dan samen met haar zoon Christiaan en vermoedelijk ook met haar dochter Johanna op het Water 103, tegenwoordig Damrak 2, in een gedeelte van het bovenhuis, waarheen zij al snel na de dood van de vader  verhuisd zijn. In 1844 overlijdt eerst Dorothea Andriessen en daarna haar echtgenoot, Coenraad van Hulst. Op 10 november 1846 overlijdt  Christiaan  en  in 1852 de oudste zuster, Johanna.

 

De Veiling in 1903

Wel is zijn "dagboek" met ruim 700 tekeningen bewaard gebleven. Het dagboek bestaat uit een serie tekeningen in de tijd 1805-1808 gemaakt en voorzien van een dag-datum en een kleine tekst. Helaas geen jaartal, waardoor een aantal niet te dateren zijn en van een groot aantal het jaar afgeleid kan worden uit de beschreven gebeurtenis. Indien naar zijn mening de tekst pikant was, schreef Christiaan in geheimschrift. Dat is geheimschrift is intussen ontcijfert. Deze tekeningen zijn vermoedelijk tot 1903 in de familie gebleven, maar in februari 1903 brengt R. W. de Vries deze uiterst merkwaardige collectie tekeningen op de veiling onder de titel: “Amsterdam in het begin der 19de eeuw, in 740 teekeningen, door de schildersfamilie Andriessen. Een beeld van de zeden en gewoonten en het Amsterdamsche leven in dat tijdvak.” Een aantal tekeningen is aan de achterzijde gesigneerd door Jurriaan. Maar vermoedelijk heeft de Vries dit erop gezet in de hoop er meer voor te krijgen.

Helaas raakt bij de veiling de collectie verspreid. Het Oudheidkundig Genootschap te Amsterdam koopt van de 490 nummers, die geveild worden, er meer dan 100 aan, dat zijn ongeveer 200 tekeningen. Door schenkingen nog wat uitgebreid, zodat ze thans wel omstreeks 250 stuks bevat. Ook het Stadsarchief Amsterdam en het Groninger Museum hebben er een aantal. En tekeningen van klederdrachten van Christian zijn te vinden in de Atlas van Stolk.

De bladen van zijn dagboek werden in het begin van de 20e eeuw geveild. De meerderheid van de tekeningen kwam in handen van het Stadsarchief Amsterdam en het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap. Dankzij mej. dr. I.H. van Eeghen en haar financiële bijdrage konden in 1983 nog 138 tekeningen van hem worden toegevoegd aan de Amsterdamse collectie. In 2008 werden circa 100 dagboekbladen geëxposeerd in het Stadsarchief. Tevens is daarbij een boek uitgebracht,

“De wereld van Christiaan Andriessen” door Annemieke Hoogenboom.

 

 

Bron : I.H. van Eeghen, groot aantal artikelen over Christiaan Andriessen in: Maandblad Amstelodamum 51 (1964)

         : A. Hoogenboom, 'Het getekende dagboek van Christiaan Andriessen en de fotografie', Maandblad Amstelodamum 84 (1997), p. 4-14

 

 Zie voor meer info bij het RKD https://rkd.nl/explore/artists/1795 Daar staan meerdere artikelen vermeld over de getekende dagboeken.

Christian Andriessen Eten KOG-ZG-3-036

Dagboek, 21 januari 1805, "het smaakt niet kwaad", getekend door Christiaan Andriessen, collectie Koninklijk Oudheidkundig Genootschap

Hebt u aanvullingen of meedoen?

Als u opmerkingen of aanvullingen hebt op de tekst hierboven, of mee wilt helpen met het aanvullen van de site, kun u deze hieronder vermelden. Uw e-mail adres wordt alleen maar gebruikt om eventueel op uw opmerkingen te reageren. Foto's kun u ook zenden naar info@amsterdamsegrachtenhuizen.info.