De burgerzaal

De burgerzaal is de grootste zaal van het paleis op de Dam. Deze zaal is het middelpunt van het gebouw en is geïnspireerd op de basilica’s uit de Romeinse oudheid en moest een groots gevoel van macht geven. De burgerzaal was een ontmoetingsplaats voor burgers en was vrij toegankelijk. De ruimte is vormgegeven als een universum waarin Amsterdam het middelpunt is. Het stond voor de voortreffelijkheid van de stadsrepubliek en verbeelde de macht van de Amsterdamse burgerij. De marmeren vloer toont alle windstreken waar de handelsschepen van de Nederlandse vloot heen voeren. Het laat in grote cirkels kaarten zien van het noordelijk en westelijk halfrond, met daartussenin de noordelijke sterrenhemel.

De burgerzaal heeft aan de Damzijde een ingang waarboven de Stedenmaagd van Amsterdam staat afgebeeld. Zij kijkt neer op de wereld aan haar voeten. Links van haar zit de 'Kracht', een vrouw met een leeuwehuid over het hoofd, en rechts de 'Wijsheid', een vrouw met de uitrusting van Minerva, godin van de wijsheid. De twee vierkante reliëfs naast de beeldengroep stellen het 'Het Goede Bestuur' voor.

Aan de andere kant van de burgerzaal is de ingang naar de schepenzaal. Hierboven wordt de 'Gerechtigheid' afgebeeld met een zandloper en martelwerktuigen. De 'Gerechtigheid' vertrapt de 'Hebzucht', gerepresenteerd door koning Midas met ezelsoren, en de 'Nijd', uitgebeeld als Medusa met slangen als haar. Aan deze kant is ook het beeld van Atlas.

In het begin van de vorige eeuw was er meer stoffering aan de wanden en de voeren bedekt met tapijten, zoals te zien is op de oude foto's.