ANWB, Algemene Nederlandse Wielrijders Bond

De kantoren van de ANWB aan de Keizersgracht 

Keizersgracht 494

Keizersgracht 588 - 590

Aanvankelijk hield de ANWB kantoor aan huis bij de bestuursleden. De bestuurders en andere vrijwiligers (consuls) vormden de kern van de organisatie. Klerken en andere beroepskrachten assisteerden ze. De verschillende functies van de vereniging waren verdeeld over het land.  Het bureau van de hoofdredacteur, de inspectie van de wegendienst en het hoofdconsultaat (de reisinlichtingen) waren in Arnhem gehuisvest en de plaatsing van de  wegwijzers, de hulpkisten en de voetpompen waren in Dordrecht gehuisvest.

Eind 1905 vroeg lid van het alg. bestuur Mr. M. Nauta tijdens de behandeling van de begroting gevraagd of het niet efficiënt zou zijn om ‘een centraal bureau’ in te stellen, waar de administratie gecentraliseerd kon worden. Aanvankelijk voelde het Dagelijks Bestuur hier niet voor. De praktijk van werken bij bestuursleden thuis koste niets.  Een ingestelde onderzoekscommissie stelde Arnhem voor als plaats van vestiging vanwege de gunstige ligging voor doortrekkende toeristen. Het Dagelijks Bestuur deed  daarop een voorstel om een kantoor in Amsterdam op te zetten.

Uiteindelijk koos de ANWB in 1914 ervoor een centraal kantoor in de Amsterdam te starten waar onder ander de reisinlichtingen en de buitenlandse contacten. Door voor Amsterdam te kiezen, kon bestuurslid G.A. Pos de werkzaamheden voor eigen handelskantoor goed combineren met zijn werkzaamheden voor de ANWB. Bovendien woonden de meest leden in Noord- en Zuidholland. Voor hen was Amsterdam dichtbij.  In Amsterdam werden het hoofdconsultaat, het wandeltoerisme, het watertoerisme en de internationale contacten gehuisvest.

Los hiervan zocht de ANWB een kantoor voor het secretariaat, de administratie en de wegencommissie.  Het bestuur overwoog Utrecht vanwege de centrale ligging , maar koos ervoor om  dit kantoor in Den Haag te huisvesten vanwege de noodzakelijke contacten met de Rijksdiensten.

Pos wil hem wel opvolgen, maar stelt als voorwaarde dat het hoofd-consulaat wordt samengevoegd met het inlichtingenbureau en het secretariaat van LIAT. En hij wil een vergoeding wanneer hij zich op kantoor moet laten vervangen.  Het bestuur wil graag zich in Amsterdam vestigen omdat de bond dan dichter bij de leden zit.  Ze besluit het hoofdconsultaat, het wandeltoerisme, het watertoerisme en de LIAT in Amsterdam onder te brengen.   

Per 1 mei 1915 opende ANWB een kantoor aan de Keizergracht.  In de etalage lagen de bondsuitgaven uitgestald. In de gracht bracht de ANWB een steiger aan om ‘watertoeristen’ de gelegenheid te geven met de boot naar het kantoor te komen. De keuze bleek een groot succes.  Het aantal bezoeken verveelvoudigde.  In het eerste jaar dat het kantoor open was, verdrievoudigde de verkoop van de bondsuitgaven.  

Hans Buiter

november 2015