Herengracht 218 - 220

Domela Nieuwenhuis Museum / Archief

Alberdingk Thijmstraat 7 (1925-1934)

Herengracht 220 tuinhuis (1934-1957)

Keizersgracht 264 (1957-1969)

Herengracht 268 (1969-1999)

Herenveen (1999-heden)

Oprichting museum

In 1914 is het Ferdinand Domela Nieuwenhuis-Fonds opgericht op initiatief van A.M. Reens , hotelier op het Rembrandtplein, met het doel Ferdinand Domela Nieuwenhuis financieel te ondersteunen. Na zijn dood op 18 november 1919 is zijn weduwe B. Domela Nieuwenhuis-Godthelp en zijn zoon Cesar door het Fonds gesteund. De fondswerving wordt in 1923 gestaakt, waarna de plaatselijke subcomité's, die de fondsenwerving uitvoeren, zijn opgeheven. Na het overlijden van mevrouw Domela Nieuwenhuis in 1933 is het kapitaal van het Fonds aangewend voor het openstellen van de bibliotheek van Ferdinand Domela Nieuwenhuis, die zij al in 1922 aan het Fonds heeft geschonken, samen met het meubilair uit zijn studeerkamer. Het museum is vanaf 22 november 1925 gevestigd in het pand Alberdingk Thijmstraat 7 te Amsterdam, dit onder leiding van het bestuur van de afzonderlijke Stichting Ferdinand Domela Nieuwenhuis-Museum, die tot 1933 functioneert. Hiervoor is dan al apart geld ingezameld.

In 1934 wordt het museum ondergebracht bij de Economische-Historische Bibliotheek, die dan op Herengracht 220 zit. Het museum komt in het tuinhuis, en de opening is op 25 februari 1934. De collecties overleeft hier de oorlog, onontdekt door de bezetter. Daarentegen komt het kapitaal van het Fonds de oorlog niet ongeschonden door, het werd geconfisqueerd en na veel moeite is in 1958 ongeveer de helft gerecupereerd.

Volgende verhuizing

Het museum verhuist in 1957 naar Keizersgracht 264 en in 1969 naar Herengracht 266, waar het is ondergebracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Als het IISG verhuist uit de binnenstad in 1981 kan het museum gehuisvest blijven in dit pand dat wordt betrokken door D'Witte Leli, onderdeel van de Hogeschool Amsterdam . De museumruimte is verbouwd en de heropening vindt plaats op 28 maart 1987. Andere plannen met het pand leidt in 1999 tot de verhuizing van het museum naar Heerenveen, waar het is ondergebracht in het Museum Willem van Haren. De bibliotheek en het archief van Ferdinand Domela Nieuwenhuis blijven in het IISG aan het Cruquiusweg 31.

bron :Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis