De poort bestaat dan uit een hoofdpoort aan de stadzijde en een voorpoort aan de veldzijde van de gracht, tussen de voorpoort en de hoofdpoort is de stadsgracht ingesnoerd en bevindt zich een houten ophaalbrug. Uit een opmetingstekening uit 1569 blijkt dat de poort sterk lijkt op de Sint Anthoniepoort, de huidige Waag.
De Haarlemmerpoort heeft dan in het totaal zes torens en is door de stadsmuur verbonden met de haringpakkerstoren.
De Haarlemmerpoort, met de Haarlemmersluis eronder, en de Sint Anthoniepoort speelt een belangrijke rol in de waterhuishouding van de stad. De poort is gebouwd op de spuisluizen, die sluisdeuren moeten bij hoog water het zoute Ij water tegenhouden en bij laag water wordt het overtollige water uit de stad geloosd in het Ij, vandaar de naam spuisluis. De sluisdeuren worden met behulp van kaapstanders geopend en gesloten
In mei 1481 is begonnen met de aanleg van de fundering van de nieuwe stadsmuur, die loopt langs Singel , Nieuwe Doelenstraat, Kloverniersburgwal en Gelderse kade en is daarmen 3700 m1 lang. De muur zelf is opgetrokken van gebakken steen, maar de voet is van Bentheimer zandsteen en Gobertanger hardsteen.
Van de vier toemalige hoofdtoegangspoorten in de muur, de Sint Anthoniepoort, de Haarlemmerpoort, de Heiligewegspoort en de Regulierspoort, die de toegangswegen afsloten, zijn er twee helemaal verdwenen, de Haarlemmerpoort en de Heiligewegspoort.
Op 23 november 1577 treken een paar honderd Geuzen onder leiding van commandant Helling de stad binnen bij de Haarlemmerpoort, het verhaal over deze overval werd verteld door P.C. Hooft in zijn Nederlandse Historiën.
De Haarlemmerpoort wordt in 1612 gesloopt, dat nadat bij de stadsuitbreiding van 1593 een nieuwe houten, de derde, Haarlemmerpoort is gebouwd wat verder naar het Westen, ter hoogte van de Herenmarkt.
Als u opmerkingen of aanvullingen hebt op de tekst hierboven, wilt u dan ook het huisnummer erbij vermelden.
Uw e-mail adres wordt alleen maar gebruikt om eventueel op uw opmerkingen te reageren.
Foto's of andere informatie vande panden kun u ook zenden naar info@amsterdamsegrachtenhuizen.info.