Herengracht 619

Aankoop door Jan Six

De twee stadserven 18 en 29 in park D worden in 1665, bij de uitgifte, gekocht door de zijdeverver Jan Six, vrijheer van Wimmenum[1618-1700]. Hij is schepen in 1667, 1672, 1688-1699, in de raad 1679-1700 en burgemeester in 1691. Maar dat blijkt toch geen goede keus voor de bouw van een dubbel huis. Hij verkoopt erf 29 en koopt erf 17 van de in de laatste Haarlemmerdwarsstraat bij de Haarlemmerpoort wonende schavenmaker Joris Manuelsz Mannas die er eerder ƒ 2.200 voor heeft betaald. Het erf nummer 18 is door hem bij de uitgifte door de stad in 1664 voor ƒ 1.800 is gekocht. Ook koopt hij nog twee erven bij, 24 en 25, gelegen aan de Amstelstraat voor de bouw van een koetshuis. Op dit terrein wordt door de architect Adriaan Dortsman tussen 1667-1669 een 14,71 m breed dubbel huis gebouwd. Hiervan zijn nog de rekeningen in het bezit van de familie Six. De bouw van het huis kost in totaal ƒ 22.528,- waarvan de architect ƒ 535,- ontvangt voor zijn werkzaamheden.

Het huis krijgt een gevel in typische Dortsmanstijl: drie vensters breed, waar dat normaal voor een dubbel huis vijf vensters gebruikelijk zijn. Het zijn daardoor grote vlakken, zowel de muren en ramen. De afwijkende vorm past in het karakter van Jan Six, die duidelijk niet altijd de heersende mores volgt.

Het huis heeft gebosseerde hoeklisenen, een eenvoudige lijst en een bakstenen attiek met vensters en de wapens van de bouwheer en zijn vrouw. Geheel in deze stijl past, ook het in losse letters tegen de gevel aangebracht chronogram SaLVs hVIC DoMVI (Latijn, zegen over dit huis) en tevens aangevende het bouwjaar 1667 (aanvankelijk was de spreuk op de architraaf boven de deur geschilderd). Op 16 juni 1669 wordt Six toestemming verleend om een balkon aan te brengen, maar dat is toch nooit meer aangebracht. De vrouw van de bouwheer van is Margaretha Tulp [1634-1709], de dochter van de beroemde “professor anatomiae” dr. Nicolaas Tulp. Zij hebben het huis bewoond hij is vooral bekend door het portret dat Rembrandt in 1654 van hem heeft geschilderd, het portret van “burgemeester” Jan Six, nog altijd in het bezit van de familie Six.

Ze hebben elf kinderen gekregen waarvan er maar vier het hebben overleefd. De overlevende kinderen zijn Nicolaas [1662-1710], de oudste en opvolger, Margaretha [1666-1718], Jan [1668-1750] en Maria [1669-1709]. De oude Jan Six bezit een prachtige collectie schilderijen, die na zijn overlijden op 6 april 1702 in het huis worden geveild om de, door hem gemaakte schulden, af te lossen. De omvang van de collectie blijkt ook uit de boedelbeschrijving die na het overlijden is opgemaakt.