Herengracht 237

<- 235 Herengracht            Panorama           Herengracht 239 ->

Herengracht 237-239

Herengracht 237-239

Herengracht 237-239, tekening Caspar Philips

Herengracht 237-239, tekening Caspar Philips

Herengracht 237

Gebouwd             1881
Architect             C. Muijsken 
Opdrachtgever    Adolphe Boissevain & Co
Monument          Rijksmonument

De nieuwbouw voor Adolphe Boissevain & Co

Het is in 1881 als Bankgebouw gebouwd op de plaats van een door Vingboons ontworpen gevel (zie het tabblad "Vingboons ontwerpen") , een moderne variatie op het werk van Vingboons: een pilastergevel waarbij boven de bovenste kroonlijst een attiekverdieping is gemaakt met daarop nog een balustrade.

Architect Constantijn Muysken[1843-1922], bekend van Kasteel Oud Wassenaar, ontwerpt het in 1881 gebouwde bankgebouw voor Adolphe Boissevain & Co, waarvoor het in 1640 voor Nicolaas Sohier door Philips Vingboons ontworpen woonhuis moet wijken. De nieuwe gevel lijkt op een moderne variatie op het werk van Vingboons.

Herengracht 237- Troffel2

De troffel waarmee de eerste steen gelegd is voor de bouw van Herengracht 237. De tekst : Eerste STEEN gelegd door Howland Davis Esqre. voor het Kantoorgebouw van Adolph Boissevain en Co Amsterdam 19 augustus 1881". De plek van de eerste steen is onbekend.

De gevel, die de in die tijd gebruikelijke renaissancemotieven combineert met een enigszins Vingboonsachtig schema, met pilasterstellingen in de middenrisaliet en een rustica sokkel waarheen de ingang is verplaatst, dankt zijn goede, in de grachtwand passende verhoudingen aan het feit dat het oude huis vermoedelijk als kern behouden is. De eerste steen wordt gelegd op 19 augustus 1881 door de Amerikaanse effectenrelatie Howland Davis, daarvan is een troffel nog aanwezig. Maar de hijwerkzaamheden zijn al  op 20 juli begonnen. Dit omdat de binnenmuren op andere plaatsen komen en  vooral voor de bankkluis is extra onderheiing noodzakelijk is. En op 1 mei 1882 wordt het kantoor in gebruik genomen. Voor de eerste tekeningen van de architect, zie het tabblad  “tekeningen 1881”. Behalve de firma Boissevain huisvest het kantoor tussen 1885-1890 ook de kantoren van C.Petrus jr., Antoine Charles Bienfait, procuratiehouder van Boissevain & Co., mr. Richard van Rees, lid van dezelfde firma, en de Nederlandsch Amerikaansche Land Mij. Het gaat goed met Adolphe Boissevain & Co, in 1889 wordt het bankgebouw uitgebreid met nummer 239, een uitbreiding die eveneens door de architect Muysken is ontworpen. De gevel van de uitbreiding is iets soberder uitgevoerd, waarbij de muurdammen geen pilasters vormen. Hiervan zijn geen tekeningen meer, zover bekend. In 1908 is het kantoorgebouw ingebracht in de NV Exploitatie Mij van onroerendgoed Combinatie, waarvan de enige aandeelhoudster de Vennootschap onder de firma Pierson & Co. Maar de bank Adolphe Boissevain & Co moet nog verder uitbreiden, daarom ze laat door van Gendt in 1915-1916 een nieuw bankgebouw aan de overzijde, Herengracht 208-216 ontwerpen.

De bank verhuist naar de overzijde

In 1918 verhuist de bank naar de nieuwbouw aan Herengracht 208-216 waar de bank doorgaat onder de naam Pierson & Co, omdat bank Adolphe Boissevain & Co op de zwarte lijst van de Engelsen staat door het plaatsen van leningen tijdens de eerste wereldoorlog voor Duitsland in de Verenigde Staten. Het gebouw wordt verkocht in 1919 voor f 195.000,- aan de NV Huizenexploitatie De Vrede en aan de koopman Juda Alexander Polak te Watergraafsmeer (respectievelijk voor drie kwart en een kwart deel). In hetzelfde jaar wordt het kantoor voor f 244.495,- verkocht aan de Raad van Arbeid, die zich erin vestigt maar op 28 juni 1922 alweer verhuisd naar een groter gebouw, Droogbak 1a. In 1923 wordt het gebouw weer voor f 145.620,- verkocht aan de koopman Martin Sternberg van de firma M. Sternberg & Co., een in- en exporteur die het in 1924 inwendig laat wijzigen. Rond 1931 is er tevens het consulaat-generaal van Perzië gevestigd, Marin is de consul. Op 13 mei 1932 komt Martin, 38 jaar oud, om bij een verkeersongeluk en in juni wordt de nalatenschap failliet verklaart, er blijkt al langere tijd veel mis te zijn met de financiële boekhouding. In 1937 verkoopt de curator het pand  in het faillissement van de firma Sternberg & Co. en van de nalatenschap van Martin Sternberg voor f 55 .000,- aan de NV Associatie voor beheer en trustzaken, die het kantoor in 1943 voor f 75.000 verkoopt aan de Commanditaire Vennootschap Hörchner & Götzen met de beherende vennoten Johannes Petrus Hörchner en Herman Götzen.

 

Bij de ontbinding van de vennootschap in 1962, krijgt ieder der toenmalige vennoten een derde deel: Johannes Petrus Hörchner, Herman Götzen, en Karel Johan Hendrik Verschoof (Herengracht 464), zij verkopen het kantoor in 1964 voor f 1.200.000,- aan de Bank of America National Trust and Savings Association te San Francisco, die zich erin vestigt na een grondige verbouwing waarbij de indeling sterk is gewijzigd en dus gehele oude interieur wordt verwijderd en in het pand alles vernieuwd. Er komt onder andere een modern trappenhuis in en een lift. Hierbij is weinig van het oorspronkelijke interieur over gebleven. De firma Hörchner, & Götzen verhuist naar de bank Ooyens & Zonen, keizersgracht 279-283 en wordt in 1970 wordt de effectenhandelaar overgenomen door de bank. In 1992 wordt de conciërgewoning in Herengracht 237 opgeheven, maar ter compensatie wordt Herengracht 239 verbouwd tot woning. In het pand heeft nog even een winkel in gezeten, maar in 1993 worden er drie appartementen in gemaakt.

Het ontwerp uit 1881 van C. Muysken

Het ontwerp uit 1881 van C. Muysken

Overlijdensprentje van Adolphe Boissevain

Overlijdensprentje van Adolphe Boissevain

 

 

Aandeel uit 1908 in het beheer de bank Adolph Boissevain & Co

Aandeel uit 1908 in het beheer de bank Adolph Boissevain & Co

Hebt u aanvullingen of wilt u meedoen?

Als u opmerkingen of aanvullingen hebt op de tekst hierboven, wilt u dan ook het huisnummer erbij vermelden.

Uw e-mail adres wordt alleen maar gebruikt om eventueel op uw opmerkingen te reageren.

 

Foto's of andere informatie vande  panden kun u ook zenden naar info@amsterdamsegrachtenhuizen.info.